Αναφορικά με το «εισιτήριο» των 25 ευρώ που ισχύει από 1η Ιανουαρίου για όλες τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, μερικοί σχολιαστές αισθάνθηκαν την ανάγκη να τονίσουν πως στη Σουηδία υπάρχει χρέωση που αντιστοιχεί σε 33 ευρώ για μη επείγοντα ραντεβού ΕΣΥ. Αυτό το σχόλιο λειτουργεί ως υποτιθέμενη αιτιολόγηση για την εισαγωγή του περιβόητου «εισιτηρίου» των 25 ευρώ στο Ελληνικό ΕΣΥ. Ο συλλογισμός είναι ότι, εφόσον μια «ανεπτυγμένη» κοινωνία όπως η σουηδική χρεώνει για ιατρικές υπηρεσίες, τότε η μνημονιακή Ελλάδα μπορεί να κάνει το ίδιο, εάν οι χρεώσεις αυτές μπορούν να χρηματοδοτήσουν το συνεχώς βυθιζόμενο ΕΣΥ (και να το φέρουν στο ίδιο ύψος με το σουηδικό).
Ας αγνοήσουμε προς στιγμήν το ερώτημα του κατά πόσο έχουν νόημα συγκρίσεις μεταξύ εντελώς διαφορετικών χωρών στην υγεία, και ας επικεντρωθούμε στις πολλαπλές «τρύπες» του επιχειρήματος, μερικές εκ των οποίων είναι:
Οι Σουηδοί καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να διαφυλάξουν την ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Στο Ελληνικό δε σύστημα, στο οποίο τα «φακελάκια» είναι ο κανόνας, η οικονομική καταστροφή ολόκληρων οικογενειών δεν είναι άγνωστο φαινόμενο
1) Αγνοούνται οι συνθήκες υπό τις οποίες ελήφθη η απόφαση σχετικά με την εισαγωγή χρεώσεων – αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η λήψη αποφάσεων στην υγεία να φαίνεται ως μια διαδικασία με ουδέτερη ηθική αξία. Ίσως όμως η απόφαση αυτή να ήταν στόχος ισχυρών αντιδράσεων από την Σουηδική κοινή γνώμη. Ευτυχώς για όσους διαδίδουν τις ανοησίες περί χρεώσεων, το επίπεδο των Σουηδικών των περισσοτέρων Ελλήνων μόλις που αρκεί για την αποκρυπτογράφηση των ονομάτων των επίπλων ΙΚΕΑ. Άρα το σθένος των αντιδράσεων σε αυτή την απόφαση δεν μπορεί να γίνει ευρέως γνωστό. Δυστυχώς όμως, η Σουηδική κυβέρνηση έχει διαθέσιμο έναν ιστότοπο (στα Αγγλικά), στον οποίον εξηγείται με απλά λόγια πώς ακριβώς λειτουργεί το Σουηδικό ΕΣΥ, και ποιά είναι τα ποσά που απαιτείται να πληρώσει ο πολίτης για τη χρήση ιατρικών υπηρεσιών.
2) Προϋποτίθεται ότι η εισαγωγή μηχανισμών αγοράς σχετίζεται με την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται. Όμως τα στοιχεία δείχνουν ότι οι χρεώσεις για υπηρεσίες υγείας κάνουν κακό στη δημόσια υγεία, επειδή μειώνουν τη χρήση υπηρεσιών προληπτικής ιατρικής, όπως ο έλεγχος για καρκίνο, διαβήτη και καρδιοπάθειες. Επίσης, οι χρεώσεις λειτουργούν αποτρεπτικά για «μικρές» αλλά σημαντικές επεμβάσεις, όπως ο έλεγχος αρτηριακής πίεσης, σακχάρου και λιπιδίων αίματος, ακόμα και μερικών υπερήχων κατά την εγκυμοσύνη. Αυτά τα φαινόμενα αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, και είναι ανάλογα του αριθμού ανέργων και ανασφαλίστων. Η ποιότητα των υπηρεσιών σχετίζεται με την συνέχεια στη φροντίδα, καθώς και την ορθή εφαρμογή υπηρεσιών πρόληψης και δημόσιας υγείας. Όταν αυτά δεν γίνονται διαθέσιμα, και όταν ακόμα και απαραίτητη φροντίδα τοποθετείται πίσω από ένα οικονομικό τείχος, τότε οι μηχανισμοί αγοράς δεν μπορούν να σχετίζονται με την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται.
3) Αγνοεί τους παράγοντες της ισότητας και της ίσης πρόσβασης σε ό, τι αφορά την υγεία. Οι Σουηδοί καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να διαφυλάξουν την ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, ακόμα και με την ύπαρξη χρεώσεων. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα μέγιστο ποσό που κάθε πολίτης επιτρέπεται να πληρώσει για ιατρικές υπηρεσίες ανά έτος. Όταν αυτό το μέγιστο ποσό έχει ξοδευτεί, τότε όλες οι υπόλοιπες υπηρεσίες που λαμβάνει κάποιος είναι δωρεάν. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομική καταστροφή, που συνήθως επέρχεται μαζί με χρόνιες ασθένειες, μπορεί να αποφευχθεί. Αντιθέτως, στο Ελληνικό σύστημα, στο οποίο τα «φακελάκια» είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, η οικονομική καταστροφή ολόκληρων οικογενειών δεν είναι άγνωστο φαινόμενο. Αυτό το πρόβλημα μπορεί μόνο να επιδεινωθεί με την εισαγωγή του εισιτηρίου, παρά τους όποιους καθησυχασμούς ότι οι χρονίως πάσχοντες θα εξαιρεθούν από το μέτρο.
Άρα, η υπόθεση ότι η εισαγωγή του εισιτηρίου θα αυξήσει τα έσοδα του ΕΣΥ είναι τουλάχιστον άστοχη, αφού η πληρωμή για πρόσβαση αποτρέπει πολλούς από τη χρήση απαραιτήτων υπηρεσιών. Επίσης, η εισαγωγή χρεώσεων δεν προδιαγράφει την κατάργηση του «φακελακίου», επιδεινώνοντας έτσι την ανισότητα που ήδη υφίσταται στο ΕΣΥ. Τέλος, δεν υπάρχουν εγγυήσεις για το πως θα κατανεμηθούν τα υποτιθέμενα αυξημένα έσοδα. Δεν γίνεται από τη μία να πασχίζουμε να διατηρήσουμε έναν υποτυπώδη προϋπολογισμό, και από την άλλη να μην διαθέτουμε την τεχνογνωσία και ηθική καθοδήγηση που επιτρέπει την κατανομή του προϋπολογισμού αυτού με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλιστεί η αλληλεγγύη και να γίνει σεβαστό, να προστατευθεί και εντέλει να εκπληρωθεί το ανθρώπινο δικαίωμα στην υγεία.
