Πως διαμορφώνεται η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό; Άραγε είναι τα ΜΜΕ που την καθορίζουν ή είναι κάτι πιο απλό και καθημερινό; Μήπως τελικά οι ίδιοι οι Έλληνες με τους οποίους έχουν συναναστραφεί οι συνάνθρωποι μας στο εξωτερικό παίζουν τον αποφασιστικό ρόλο στο χτίσιμο της όχι και τόσο κολακευτικής παγκόσμιας εικόνας μας;
Πολλές φορές έχουμε ακούσει -συνήθως στις ειδήσεις- για το ότι «βλάπτεται η εικόνα της Ελλάδας» στο εξωτερικό όταν έχουμε κοινωνικές αναταραχές ή πολιτικά γεγονότα που έχουν τη δυναμική ανατροπής της καθημερινότητας που κάθε άλλο παρά ήρεμη είναι. Αυτή τη φράση την ακούμε για να ντραπούμε σχετικά με το πώς χειριζόμαστε τις καταστάσεις στο εσωτερικό της χώρας μας αλλά βασικά για να σκεφτούμε τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό. Χαμηλός τουρισμός, αμαύρωση του -κατά τα άλλα άριστου- προφίλ της πολιτικής μας εκπροσώπησης και άλλες τέτοιες ιστορίες που καλώς ή κακώς όλες οι χώρες -σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό- αντιμετωπίζουν στο εσωτερικό τους.
Τελικά επηρεάζει την εικόνα μας κάτι τέτοιο; Τι αποτελεί την «εικόνα μας»; Για το πρώτο ερώτημα δεν έχω άποψη…. δεν μπορώ πραγματικά να γνωρίζω αν και κατά πόσο επηρεάζεται η κοινή γνώμη του εξωτερικού από μια αναμετάδοση μιας πορείας ή το πιο πρόσφατο κλείσιμο της ΕΡΤ. Θεωρώ πως ένας άνθρωπος αποκτά άποψη από τις εμπειρίες του και σε δεύτερη μοίρα έρχεται το τι ακούει. Αν εγώ γνωρίσω 10 Ισπανούς και τους θαυμάσω τότε ότι κι αν ακούσω από τις ειδήσεις για τους Ισπανούς γενικά δεν θα μου αλλάξει την άποψη.
Έτσι, προσπαθώντας να απαντήσω στο «τι αποτελεί την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό» θα έλεγα οι ίδιοι οι Έλληνες με τους οποίους έχουν συναναστραφεί οι συνάνθρωποι μας.
Αν εγώ γνωρίσω 10 Ισπανούς και τους θαυμάσω τότε ότι κι αν ακούσω από τις ειδήσεις για τους Ισπανούς γενικά δεν θα μου αλλάξει την άποψη
Ποιοι είναι αυτοί; Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σκεφτούμε όλοι πως είναι/δρουν οι Έλληνες στο εξωτερικό. Στο δικό μου μυαλό μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε 2 ομάδες. Η πρώτη αποτελεί τους Έλληνες που φανταζόμαστε, δηλαδή τους Έλληνες του μόχθου και της εργατικότητας αλλά και τους επιστήμονες που έχουν κάνει λαμπρή καριέρα. Θα σας λυπήσω αλλά αυτή η ομάδα αφενός είναι πληθυσμιακά πολύ μικρότερη της δεύτερης -που θα παρουσιάσω παρακάτω- και αφετέρου πρόκειται για Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό και έχουν αποβάλλει την κουλτούρα του Έλληνα-Ελληνάρα. Η δεύτερη ομάδα είναι οι Έλληνες που επισκέπτονται το εξωτερικό κατά κύριο λόγο είτε ως τουρίστες είτε ως φοιτητές. Αυτήν την ομάδα έχουν γνωρίσει οι Ευρωπαίοι συνάνθρωποι μας πολύ καλύτερα παρά την πρώτη.
Τους φοιτητές που τραβούσαν όλο το overdraft (ανάληψη άνω του ορίου) από τον τραπεζικό τους λογαριασμό 1 ημέρα πριν γυρίσουν για πάντα Ελλάδα. Που ζητούσαν φραπέ στο αγγλικό bar και ξενυχτούσαν στα ελληνομάγαζα Δ’ κατηγορίας στην πόλη που βρίσκονταν ακούγοντας σκυλάδικα. Που κάνανε παρέα μόνο με Έλληνες για να μην μάθουν καθόλου να ζούν στην χώρα που βρίσκονται. Που σπαταλoύν 4 ή και περισσότερα χρόνια για να γυρίσουν πίσω με λιγότερες εμπειρίες . Οι γνώσεις τους θα είναι μόνο στα χαρτιά και όχι στην ουσία.
Τους τουρίστες που δεν σέβονται κανέναν. Φωνάζουν και γελούν μέσα στα μουσεία και μαλώνουν για 1 ευρώ στην τιμή όταν στην Ελλάδα πληρώνουν τα διπλάσια. Που τα ξέρουν όλα για όλους τους πολιτισμούς και στην ουσία είναι παντελώς άσχετοι. Που προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο στην ουρά ή απαιτώντας υπηρεσίες που δεν τις έχουν πληρώσει;
Σίγουρα υπάρχουν και Έλληνες σοβαροί και σεμνοί αλλά θεωρώ πως δυστυχώς η πλειοψηφία μας δεν είναι αυτοί. Η εικόνα της χώρας μας είμαστε εμείς οι ίδιοι και αν δεν αλλάξουμε εμείς δεν πρόκειται να έρθει καμία βελτίωση. Είμαστε ένα έθνος που σε γενικές γραμμές έχουμε χαμηλή ποιότητα παιδείας, αυτό φαίνεται και πρέπει να το καταλάβουμε. Δεν έχουμε το δικαίωμα να αναφερόμαστε στην αρχαία μας κληρονομιά -που είναι οικουμενική κληρονομιά- όταν μιλάς με κάποιον Γάλλο και σου απαγγέλει τους 10 πρώτους στίχους της Ιλιάδας κι εσύ δεν ξέρεις τι λέει.
Πως θέλουμε να έχουμε καλή εικόνα αν δεν βελτιωθούμε οι ίδιοι σε συνολικό επίπεδο; Ας προσπαθήσουμε να φτιάξουμε όλοι μας την εσωτερική εικόνα του εαυτού μας και των παιδιών μας και μετά να κοιτάξουμε προς τα έξω να δούμε τι λέει ο κόσμος. Πρέπει να μην κοπτόμαστε για την εικόνα αλλά για την ουσία. Μπορεί η κρίση τελικά να συμβάλει ή να μας αποτρέψει από αυτό; Η ιστορία έχει δείξει ότι τα πιο σημαντικά ιδεολογικά και καλλιτεχνικά ρεύματα πλάστηκαν σε καιρούς ανέχειας και δυσκολίας.
Ας κοιτάξουμε εντός και η ελπίδα δεν σβήνει.
