Στο ειρηνοδικείο έχουν το δικό τους γραφείο, τη δική τους γραμματεία. Τμήμα εκουσίας, φύσις υποθέσεως Νόμος 3869/2010, υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Στο ειρηνοδικείο Αθηνών την πρώτη χρονιά εφαρμογής του Νόμου οι φάκελοι έφτασαν τους 1500 περίπου. Το 2012 έκλεισε με 6000 υπερχρεωμένους και ο Αύγουστος του 2013 έχει ήδη 5500 καπαρωμένα πινάκια.
Πιο δίπλα είναι οι αίθουσες με τα έδρανα, οι δικηγόροι και οι πελάτες τους. Ο ένας μονολογεί και απορεί πως έφτασε αυτός στα 65 του χρόνια να μπαίνει στα δικαστήρια. Σε λίγο θα πει στο Δικαστή πως δεύτερη φορά πάει σε Δικαστήριο. Η πρώτη φορά ήταν εκπαιδευτική εκδρομή στο Γυμνάσιο. Με τα χέρια του έπιανε το κεφάλι και ήταν και το βλέμμα του που με βοηθάει να το καταλάβω. Είναι φανερό πως ντρέπεται. Πιο δίπλα κι άλλος πελάτης του ίδιου δικηγόρου. Αεράτος αυτός. Δεν ήταν δύσκολο να το καταλάβει κανείς. Τα χέρια ήταν στις τσέπες και το κεφάλι ψηλά. «Πάμε πάλι», λέει ο δικηγόρος, «τι θα πούμε μέσα όταν μας ρωτήσουν γιατί πήραμε τα δάνεια;»
Ο κύριος με το κεφάλι το σκυμμένο δε μίλησε. Ήταν απλή όμως η περίπτωσή του. Ένα στεγαστικό δάνειο που με τους τόκους έφτασε 80.000 ευρώ. Με τη γυναίκα του το πήρανε, όταν δούλευαν και οι δυο. Δυο μισθοί έμπαιναν στο σπίτι και ο ένας πήγαινε σε λογαριασμούς και στη δόση του δανείου. Τον τελευταίο χρόνο, οπότε και κατέφυγαν στο Νόμο Κατσέλη για ρύθμιση του δανείου, έμειναν και οι δυο άνεργοι και ήταν αδύνατο να πληρώνουν τη δόση. «Θα πάει καλά» του είχε πει ο δικηγόρος εξ’ αρχής. Από την πρώτη συνάντηση, τότε που ο φοβισμένος κύριος ζήτησε τη συμβουλή του δικηγόρου και στο τέλος έβαλε το χέρι στην τσέπη να πληρώσει την επίσκεψη.
Ο νόμος για τους υπερχρεωμένους θα αφορούσε μάλλον ένα τεράστιο ποσοστό οικογενειών εάν συμπεριελάμβανε και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Κενά και ασάφειες προσπάθησαν να καλυφθούν με τον τροποποιημένο Νόμο 4161/2013 που ισχύει από τις 14 Ιουνίου του 2013
«Αφού μου τα έδιναν, τα έπαιρνα». Αποστομωτικός ο αεράτος κύριος. Πέρασε πολλά στάδια αυτή η κουβέντα. Το σκέφτηκε, το ξεστόμισε και έχω την εντύπωση πως όντως θέλει να τύχει και καλής απόφασης ενώπιον Ειρηνοδίκη και εκπροσώπων των τραπεζών με την κουβέντα αυτή. Και δεν πρόκειται για απλή περίπτωση. Στεγαστικό, καταναλωτικό, κάρτες στο σύνολο όλα κάπου στα 300.000 ευρώ το χρέος. Τρία σπίτια. «Τι θέλεις να σώσεις από αυτά»; Τον είχε ρωτήσει ο δικηγόρος στην πρώτη εκείνη συνάντηση. «Όλα» απάντησε με τον ίδιο αέρα που στεκόταν στο δικαστήριο. «Όλα δεν γίνεται, είναι μεγάλο το χρέος και οι τράπεζες δε θα το αφήσουν έτσι. Εάν δεν υπάρχουν χρήματα θα πάρουν σπίτια», συνέχισε ο δικηγόρος. «Μα δεν μπορούν να μου τα πάρουν. Είναι το αίμα μου». Πάντα αποστομωτικός ο κύριος και πάντα αεράτος. Τρία σπίτια αίμα. Όχι πατρικά. Σπίτια καινούρια. «Μπορεί να ζητήσει το αυτοκίνητο η τράπεζα». «Δεν μπορώ να κινηθώ χωρίς αυτό». «Για τι αυτοκίνητο μιλάμε;» «Τζιπ. Τριών ετών». Αίμα κι αυτό προφανώς. «Ξεκίνησε τις διαδικασίες και βλέπουμε». Τα χέρια στις τσέπες πάντα. Όχι για να πληρώσει. Πόζες του αέρα κι αυτές.
Ο νόμος για τους υπερχρεωμένους θα αφορούσε μάλλον ένα τεράστιο ποσοστό οικογενειών εάν συμπεριελάμβανε και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Καλύπτει όσους μπορούν να αποδείξουν τα μετρημένα τους κουκιά, τους μισθωτούς. Άργησε πολλά χρόνια να έρθει στην Ελλάδα, σύμφωνα με νομικούς και αποτελεί μια κακή αντιγραφή του αντίστοιχου νόμου που ισχύει στην Ευρώπη. Κενά και ασάφειες προσπάθησαν να καλυφθούν με τον τροποποιημένο Νόμο 4161/2013 που ισχύει από τις 14 Ιουνίου του 2013.
Οι δυο παραπάνω κύριοι που τυπικά μπόρεσαν να υπαχθούν στο συγκεκριμένο νόμο θα μπούνε στην αίθουσα, αλλά έχω την εντύπωση πως αυτός δε θα τους καλύψει και τους δυο. Ο πρώτος κύριος δεν μπορούσε να μην πάρει δάνειο και τώρα δεν μπορούσε να μην μπει στο νόμο. Ο δεύτερος κύριος πήρε όσα δάνεια μπορούσε και τώρα θα εκμεταλλευτεί το νόμο για να σώσει όσα μπορεί και να κερδίσει χρόνο. Είναι σαφές πως, όσο και να θέλει ο αέρας του να σε πείσει για το αντίθετο, με 300.000 χρέος δεν είναι δικά του και τα τρία σπίτια. Ζητάει από την τράπεζα συναινετικό διαζύγιο ενώ πρόκειται για μια καθαρή αντιδικία.
Στη θέση του αεράτου μισθωτού πολίτη θα μπορούσε να σταθεί και να βοηθηθεί ένας έμπορος, κατηγορία από το νόμο καταδικασμένη να περιορίζεται μόνο στην εν προκειμένω άδικη και χρονοβόρα κατηγορία του πτωχευτικού δικαίου. Δεν φρόντισαν οι τράπεζες να ρυθμίσουν έστω τα στεγαστικά πολιτών από όποια ενασχόληση κι αν προέρχονται τα ελάχιστα πλέον εισοδήματά τους. Πήρε το λόγο η πολιτεία και εφαρμόζοντας για ακόμα μια φορά την προσφιλή της τακτική, αυτή της γονατογραφίας, μετέφερε δάνεια, χρέη και τόκους ενώπιον απελπισμένων και υπερφορτωμένων πλέον δικαστών που αν θέλουν να βοηθήσουν τους πολίτες θα πρέπει οι ίδιοι να καλύψουν κενά ενός ουσιώδη αλλά ανεπαρκή νόμου.
